Firefox 4 – Những thay đổi hoàn toàn mới

Thay đổi về giao diện

Thay đổi đầu tiên mà bạn nhìn thấy và cảm nhận được trên Firefox 4 chính là hệ thống giao diện người dùng. Firefox 4 có phần quản lý tab đang mở mặc định ở phía trên cùng, mặc dù không gian vẫn như vậy nhưng kiểu sắp đặt này khiến người dùng cảm thấy không gian làm việc có phần tăng lên và “rộng rãi” hơn nhiều. Thế nhưng, cũng chính kiểu bố trí này đã khiến nhiều người quy cho Mozilla tội bắt chước Google Chrome. Không chỉ có thế, nút tải lại (Reload/Refresh) và nút dừng tải (Stop) trên Firefox 4 đã được Mozilla gom vào một cụm ở cuối thanh địa chỉ, nơi trước đây chỉ dành cho biểu tượng bookmark hay lấy RSS… Sự thay đổi này là tích cực song sẽ khiến nhiều người cảm thấy hụt hẫng và không quen thời gian đầu. Trước kia hai nút nói trên được bố trí riêng lẻ ở kế bên nút chuyển tới và chuyển lui (bên trái trình duyệt) còn bây giờ nó được rời sang bên phải trình duyệt, một số người dùng thành thói quen cứ rê chuột sang góc trái để rồi phát hiện ra rằng Mozilla đã thiết kế lại những nút đó (với những ai dùng phím tắt sẽ không ảnh hưởng gì).

Tuy nhiên, khả năng tùy biến trên Firefox là rất cao, người dùng có thể tùy chỉnh những nút này để hợp với phong cách sử dụng của mình hơn. Nếu đã quen với việc nút tải lại được bố trí ở bên trái trình duyệt thì bạn cũng có thể dễ dàng đưa nó về vị trí cũ. Mozilla đã thông minh hơn trong việc gom hai nút tải lại và dừng tải vào thành một nút đơn, không những “giải phóng mặt bằng” mà nó còn giúp người dùng thuận tiện hơn trong việc sử dụng chúng. Đối với vị trí các tab cũng vậy, mặc định thanh quản lý này nằm ở trên cùng nhưng bạn cũng có thể dễ dàng đưa nó về lại vị trí như trên bản Firefox 3.

Đối với thanh bookmark, Mozilla mang tới một số cải tiến nho nhỏ khiến Firefox trông đẹp và màu sắc hơn. Sở dĩ nói như vậy vì Firefox 4 đã hỗ trợ hiển thị các biểu tượng của trang web trên thanh bookmark. Trước đây, Firefox khá thực dụng, nếu bạn bookmark một trang web nào đó thì chỉ duy nhất tên trang web đó xuất hiện đơn điệu trên thanh bookmark của bạn nhưng điều này đã thay đổi từ Firefox 4. Ở cuối thanh bookmark, Firefox 4 có một nút bấm mở rộng giúp người dùng quản lý toàn bộ trang web đã bookmark hoặc hiển thị tất cả chúng, hoặc tìm add-ons cho những bookmark này hoặc đơn giản chỉ để đánh dấu một trang web nào đó…

Những tính năng mới

Một tính năng mới trên Firefox 4 mà được rất nhiều người dùng chờ đợi đó chính là Sync (đồng bộ hóa). Việc sử dụng trình duyệt web thường xuyên với nhiều tài khoản, nhiều điều phải ghi nhớ… khiến người ta nghĩ tới một giải pháp lưu những thứ này trên máy chủ của một dịch vụ nào đó để khi chuyển sang máy khác sử dụng hay xóa đi cài lại máy thì mọi thứ sẽ được phục hồi về hiện trạng ban đầu. Trước đây, khi Sync chưa xuất hiện thì người dùng Firefox có một giải pháp khác đó chính là Xmarks, dịch vụ đồng bộ hóa dữ liệu người dùng Firefox, thế nhưng dịch vụ miễn phí này sẽ đóng cửa và ngừng phục vụ trong tương lai. Việc Sync ra đời sẽ là sản phẩm thay thế hoàn hảo cho Xmarks, người dùng sẽ dần chuyển qua sử dụng dịch vụ của Mozilla và tất nhiên là nó miễn phí hoàn toàn. Ngoài Sync ra thì Firefox có thêm một tính năng mới khác đó là Tab Group (nhóm thẻ). Tab Group trên Firefox 4 sẽ cho phép người dùng nhóm những tab đang mở lại với nhau để cho tiện quan sát và quản lý. Những nhóm này sẽ được quản lý trong một không gian riêng biệt và hiển thị theo từng khung vuông. Đây là một tính năng rất hay trên Firefox đối với những ai hay phải làm việc với nhiều tab. Tuy nhiên, việc mở nhiều tab cùng lúc sẽ làm giảm hiệu năng hệ thống và khiến máy chạy chậm hơn.

Cách quản lý add-ons trên Firefox 3 và Firefox 4 cũng khác nhau hoàn toàn. Nếu như trên bản 3, các add-ons được quản lý trong một cửa sổ riêng biệt thì trên bản mới này chúng hiển thị dưới dạng một tab, như trang web vậy. Tại đây vẫn sẽ hiển thị những tùy chọn như tìm add-ons, quản lý add-ons đã cài, giao diện, plugins… việc thay đổi kiểu hiển thị sẽ giúp việc quản lý add-ons dễ dàng hơn với không gian rộng lớn.

Vấn đề tương thích và hiệu năng

Vì là bản mới nên khả năng tương thích của Firefox 4 là chưa cao. Thử nghiệm với một số add-ons mình hay dùng thì có hai trong số đó mắc lỗi tương thích và không hoạt động. Hy vọng trong thời gian tới, các nhà viết add-ons sẽ khắc phục được lỗi tương thích này để giúp người dùng sử dụng Firefox được hiệu quả hơn. Hiệu năng trên Firefox 4 cũng là điều mà Mozilla cần xem xét. Thử nghiệm với việc mở nhiều tab cùng lúc, Firefox 4 phản ứng khá chậm và tất nhiên vẫn ngốn RAM như ngày nào. Riêng mình cảm thấy nó chạy không mượt mà như bản trước đó. Thử nghiệm mở 10 tab cùng lúc, mình nhận thấy Firefox 4 sử dụng nhiều tài nguyên hơn, cụ thể trong lần thử của mình, Firefox 4 dùng hết gần 50% CPU và khoảng từ 400 tới 500MB RAM.

Khả năng ngốn RAM siêu hạng của Firefox 4 cũng là lý do khiến nó mất điểm trước IE, đặc biệt là Chrome, trình duyệt của Google cho thấy nó quản lý tài nguyên tốt hơn rất nhiều. Hy vọng trong những bản cập nhật tới, Mozilla sẽ từng bước khắc phục và hoàn thiện hơn nữa những tính năng trên Firefox 4. Một phần vì đặc thù công việc chỉ có thể làm trên Firefox nhưng mình cũng có khá nhiều lý do riêng để sử dụng nó thay vì Chrome hay Safari…

Giao diện mặc định của Firefox 3.6

Giao diện mặc định của Firefox 4

Tính năng Tab Group

Trình quản lý add-ons mới…

… và trình quản lý add-ons cũ

Theo dõi Firefox 4 qua Activity

Download phiên bản mới nhất (cập nhật 26/3/2011) tại đây